สาเหตุและอาการแพ้เครื่องสำอาง


พูดถึงผู้หญิงเรา (หรือในสมัยนี้ แม้แต่ผู้ชายหนุ่มๆ ก็เถิดค่ะ) กับการที่จะไม่ใช้เครื่องสำอางเลยนั้น สงสัยจะยากเย็นเต็มที ไม่ว่าจะโดยตั้งใจเพราะความอยากสวยอยากงาม แต่งแต้มให้เราดูดีดูสวย หรือด้วยความไม่ตั้งใจ เพราะของใช้ประจำวันไม่ว่าจะเป็นสบู่ น้ำยาดับกลิ่นกาย น้ำหอม เหล่านี้เป็นต้น ก็กลายเป็นเครื่องใช้ที่ผสมด้วยสารเคมีสารพัดสูตรในการทำให้เรามีผิวพรรณใบหน้าที่สวยใส ซึ่งถ้าดูกันจริงๆ จะเห็นว่าในแต่ละวันเราคงต้องสัมผัสกับสิ่งที่เรียกได้ว่าเป็นเครื่องสำอางนี้ไม่น้อยกว่า 3-4 ชนิด โอกาสที่ร่างกายของเรา กับสารเคมีบางชนิดที่อยู่ในเครื่องสำอางจะไม่กินเส้นกัน ย่อมเป็นไปได้มาก และนั่นทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ขึ้น คือมีอาการแพ้เครื่องสำอาง

อาการอันไม่พึงประสงค์ก็คือการเกิดการแพ้สารเคมีที่อยู่ในเครื่องสำอางนั้น หรือเรียกได้ว่าเป็น อาการแพ้เครื่องสำอาง นั่นเอง สารเคมีบางอย่างที่ผสมอยู่ในเครื่องสำอางเช่น น้ำหอม สารกันการเน่าเสีย อาจจะเป็นสิ่งแปลกปลอม (แอนติเจน, Antigens - มาจากคำว่า Antibody Generator) ให้กับร่างกายของบางคนได้ ซึ่งเมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วจะไปกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันสร้างสารแอนติบอดี้ (Antibody) ขึ้นมาเพื่อจัดการทำลายสิ่งแปลกปลอมนั้น ดังนั้น เจ้าสิ่งแปลกปลอมหรือแอนติเจนนี่เองจึงเป็นตัวทำให้เราเกิดอาการแพ้ขึ้น สำหรับบางคน ร่างกายของเขาอาจจะไม่คิดว่าสิ่งเหล่านั้นเป็นสิ่งแปลกปลอม จึงไม่เกิดอาการแพ้ ดังที่เราจะเห็นได้ว่า บางคนแพ้สาร หรืออาหารนี้ ในขณะที่อีกคนหนึ่งไม่แพ้นั่นเอง

ในทางการแพทย์ได้แบ่งลักษณะของการแพ้ออกเป็นสองอย่างคือ

1. การระคายเคืองจากการสัมผัส (Irritant Contact Dermatitis)

เป็นการระคายเคืองจากการสัมผัสหรือใช้ผลิตภัณฑ์บางอย่างที่ไม่เหมาะสมกับร่างกาย จะพบได้ง่ายกว่าอีกแบบหนึ่งและเป็นได้กับทุกคน อาการเริ่มแรกอาจจะเป็นการระคายเคือง คัน หรือเป็นผื่นแดง ในขั้นรุนแรงอาจจะเกิดการพุพองหรือมีน้ำเหลืองไหลซึมออกมาได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าผู้ที่แพ้ไปเกาบริเวณที่คัน บริเวณที่เป็นจะเป็นในส่วนที่มีการสัมผัสกับสารเคมีแปลกปลอมในบริเวณที่ผิวหนังมีความบางมากๆ เช่น หนังตา ขอบตา หรือบริเวณอื่นๆ ที่ผิวแห้งซึ่งจะเกิดอาการได้ง่ายกว่า อาการจะเกิดขึ้นภายหลังจากการสัมผัสไม่นานนักเช่น 1-2 วัน หรือถ้าแพ้เอามากๆ แค่ไม่กี่นาทีก็ออกอาการแล้ว อาการแพ้เครื่องสำอางบางอาการก็อาจจะมีลักษณะแบบนี้ได้เช่นกัน

2. การแพ้จากการสัมผัส (Allergic Contact Dermatitis)

เป็นอาการแพ้ของผู้ที่แพ้สารเคมีเฉพาะ (ทำนองเดียวกับบางคนแพ้อาหารทะเล แพ้ถั่ว เป็นต้น) ที่อยู่ภายในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง อาการแพ้แบบนี้อาจจะเป็นผื่นคัน บวม ผิวแตก หรือถึงกับผิวเปื่อย บริเวณที่เกิดมักจะเป็นบริเวณหน้า ริมฝีปาก ตา หู คอ แต่ว่าอาจจะเกิดที่อื่นๆ ใดในร่างกายก็ได้ ระยะเวลาที่จะออกอาการอาจจะเป็นหลายๆ วันถึง 1 สัปดาห์เลยค่ะ อาการแพ้เครื่องสำอางบางแบบจะอยู่ในลักษณะนี้ได้เหมือนกัน

ดังนั้นแล้วเมื่อสาวๆ เริ่มใช้เครื่องสำอางชนิดใหม่ ก็ควรสังเกตดูด้วยว่ามีอาการคัน เป็นผื่นแดง บวม มีตุ่มน้ำเล็กๆ เป็นสิว เล็บเปลี่ยนสี เล็บลอก เส้นผมเปราะบางขาดง่ายกว่าเดิม แสบตา เหล่านี้หรือไม่ หากมีอาการดังกล่าวแสดงว่าเป็นอาการแพ้เครื่องสำอางแล้วล่ะค่ะ เราก็ควรเลิกใช้เครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์ต้องสงสัยนั้นจากนั้นก็ต้องจัดการแก้ไขให้ถูกต้องโดยที่ Womanandkid จะเสนอวิธีการแก้ไขในบทความต่อไปนะคะ